Evrensel Periyodik İnceleme

Deputy PM Bülent Arınç’s Statement on LGBT at the Universal Periodic Review

Bülent Arınç, Deputy Prime Minister responsible for Human Rights, represented Turkey at the Universal Periodic Review on 27 January 2015. The webcast archive of the session can be viewed here.

arinc_epi

In response to questions and recommendations on LGBT rights in Turkey, Arınç said,

There is no discriminatory provision against LGBTs in our laws.

The principle that everyone is equal before the law without distinction as to language, race, color, sex, political opinion, philosophical belief, religion, sect and other such grounds is organised by the Constitution’s Article 10. Due to the expression “and other such grounds” in the aforementioned article, types of discriminations are not limited but rather exemplified, and there is no question that other types of discrimination are left outside the scope. That there is no special regulation for LGBTs does not mean that this group’s rights are not legally guaranteed.

On the other hand, pursuant to our Constitution’s Article 90, the international agreements we ratify are [considered] law. The Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence -Istanbul Convention-, which we ratified without reservations, includes provisions which state that there can be no discrimination on the basis of sexual orientation.

In our country, like in all democratic states of law, perpetrators who commit murder and acts of violence against individuals of LGBT and all kinds of hate crimes are identified, the necessary investigations are started in order to bring them to justice, and the process is conducted by legal authorities scrupulously. The claims that the reasoning of unjust provocation constitute a routine in the reduction of penal responsibility do not match with the real situation that is revealed by tangible court decisions.

Translated by LGBTI News Turkey.

İnsan haklarından sorumlu Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın 27 Ocak 2015 tarihli Türkiye’nin Evrensel Periyodik İncelemesi’nde LGBT ile ilgili sözleri:

Mevzuatımızda LGBT’lere yönelik ayrımcı bir hüküm bulunmamaktadır.

Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplere ayrım gözetilmeksizin herkesin kanun önünde eşitliği ilkesi anayasanın 10. maddesi ile düzenlenmiştir. Sözkonusu maddede yer alan “ve benzeri sebeplerle” ifadesi sayesinde ayrımcılık türleri sınırlayıcı değil örnekleyici olup, diğer ayrımcılık türlerinin kapsam dışı kalması söz konusu değildir. LGBT’lere yönelik özel bir düzenlemenin olmaması hukuken bu grubun haklarının garanti altına alınmadığı anlamına gelmez.

Diğer tarafta anayasamızın 90. maddesi uyarınca onayladığımız uluslararası anlaşmalar kanun hükmündedir. Çekincesiz olarak taraf olduğumuz Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nde  -İstanbul Sözleşmesi-, cinsel yönelim temelinde ayrımcılık yapılamayacağına ilişkin hükümler de yer almaktadır.

Ülkemizde tüm demokratik hukuk devletlerinde olduğu gibi, LGBT’li bireylere karşı öldürme ve şiddet eylemleri ile her türlü nefret suçlarını işleyen faillerin belirlenerek adalete teslim edilmelerini teminen gerekli tahkikat açılmakta ve süreç adli makamlarca titizlikle yürütülmektedir. Sözkonusu davalarda haksız tahrik gerekçesinin ceza sorumluluğunu azaltan bir rutin teşkil ettiği yönündeki iddialar somut mahkeme kararları ile ortaya çıkan gerçek durumla örtüşmemektedir.

Turkey’s UPR review and Deputy PM Arınç’s LGBT remarks

Source: Ömer Akpınar, “Arınç: LGBT’lerin adlarının anılmaması haklarının olmadığı anlamına gelmez”, (“Arınç: The lack of reference to LGBTs does not mean they do not have rights”), kaosGL.org, 27 January 2015, http://kaosgl.org/sayfa.php?id=18578

Deputy Prime Minister Bülent Arınç stated that there is no discriminatory legislation against LGBTs in Turkey’s Universal Periodic Review in Geneva. Arınç stated that the fact that there is no special regulation for LGBTs does not mean that their rights are ignored.

Member states of the United Nations submitted their recommendations in Turkey’s second Universal Periodic Review on 27 January 2015 under the auspices of the Human Rights Council.

Common recommendations were on the freedom of expression and assembly, violence against women, gender equality, and independence of the judiciary. The delegations of Croatia, Germany, and Slovenia submitted recommendations on the recognition of the right to conscientious objection.

11 countries made LGBT recommendations

Recommendations on non-discrimination based on sexual orientation and gender identity were put forth by 11 states. In the first-cycle of the Universal Periodic Review, Turkey had received only 5 recommendations on this issue.

Uruguay, Argentina, Brazil, Canada, Chile, Croatia, Denmark, Finland, Israel, Norway, and Slovenia’s recommendations included the need for legislation on non-discrimination and hate crimes based on sexual orientation and gender identity.

Belgium, the United States, Czech Republic, Spain, and Switzerland submitted advance written questions. These are non-discrimination based on sexual orientation and gender identity [Belgium, Czech Republic, Switzerland], training for government employees on equal treatment for LGBT persons [USA], and the current punitive system of the Turkish Armed Forces which considers homosexuality and transsexuality as diseases [Spain].

Deputy PM Arınç: It’s not that there are no LGBT rights

[we will share translation of the LGBT-specific parts of Bülent Arınç’s speech when the webcast archive is uploaded]

Deputy Prime Minister responsible for Human Rights Bülent Arınç stated that they try to “have democratic relations with everyone no matter their identity”. Arınç said, “There are no discriminatory legislation against LGBTs” and that the lack of a special regulation for LGBTs does not mean that their rights are ignored.

Arınç: Istanbul Convention includes sexual orientation

Arınç noted that the Constitution’s Article 90 stipulates that international agreements duly put into force bear the force of law and that the Istanbul Convention includes the term sexual orientation.

Arınç also said that effective investigations on hate crimes against LGBTs are in place and that claims of “unjust provocation” reductions are incorrect.

The UN’s translation mistake: Sexual preference instead of sexual orientation

There were mistakes in the Turkish translation at Turkey’s Universal Periodic Review. The translator used the terms “sexual preference and social identity” instead of “sexual orientation and gender identity” when simultaneously translating the recommendations.

Kaos GL Association in Geneva

Ezgi Koçak from Kaos GL Association observed the session in Geneva and spoke on behalf of LGBTI News Turkey and Kaos GL at a Law Society and Civicus side-event on the freedom of expression in Turkey. Koçak had shared the joint LGBT submission “Human Rights Violations of LGBT Individuals in Turkey” with LGBTI News Turkey’s Zeynep Bilginsoy at the UPR pre-session in December.

Turkey did not implement pledged recommendation in the first-cycle on LGBT

Turkey received recommendations on its human rights record for the second time since the first-cycle in 2010. In the first-cycle, former Deputy Prime Minister Cemil Çiçek had claimed that the prevention of discrimination against LGBTs was under the protection of the Constitution.

In 2010, Turkey had accepted recommendations from Norway, Canada, and the Netherlands to implement non-discrimination laws based on sexual orientation and gender identity. Turkey had also noted the Czech Republic’s recommendation to provide training to public officers on human rights, including sexual orientation and gender identity.

Since its first review, Turkey failed to implement these recommendations on non-discrimination based on sexual orientation and gender identity. Even though the Istanbul Convention, which Turkey ratified in November 2011, include the terms sexual orientation and gender identity in its article on non-discrimination, Turkey must bring its domestic laws in line with this convention to fulfill its international obligations.

Türkiye’nin İnsan Hakları Sicili Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nde İncelenecek

Ortak Basın Açıklaması
KAOS GL, LGBTI NEWS TURKEY, International Gay and Lesbian Human Rights Commission (IGLHRC) and ILGA-World

İletişim:
İstanbul: Zeynep Bilginsoy
Ankara: Ezgi Kocak
New York: Hossein Alizadeh
Cenevre: Alessia Valenza

#UPRTurkey, #UPR21, @lgbtinewsturkey, @KaosGL, @IGLHRC, @ILGAWORLD

(İstanbul, Cenevre, New York; 26 Ocak 2015)

27 Ocak 2015 tarihinde, Birleşmiş Milletler’e üye devletler Türkiye’nin 2010’dan bu yana tutulan insan hakları sicilini inceleyecek. 2010’da devlet cinsel yönelim ve cinsel kimlik temelli ayrımcılıklar üzerine sicilini iyileştireceğine dair güvence vermişti. Fakat o günden beri LGBTİ kuruluşları Türkiye’nin bu alandaki başarısızlığını belgeledi.

İnsan Hakları Konseyi’nin gerçekleştireceği Evrensel Periyodik İnceleme’nin (EPİ) ikinci turu Türkiye’nin 2010’daki ilk turda kabul ettiği tavsiyelerin bir takibi niteliğinde olacak. Türkiye’nin ikinci periyodik değerlendirmesi İnsan Hakları Konseyi EPİ Çalışma Grubu’nun 21. oturumunda gerçekleştirilecek. İnceleme altındaki diğer ülkeler gibi Türkiye’nin EPİ süreci farklı bölgesel gruplardan seçilmiş üç konsey üyesi ülke tarafından yürütülecek: Gabon, Küba ve Suudi Arabistan. Bu üçlü, Türkiye’nin EPİ sürecinde raportör olarak hareket edecek. Üye ülkeler, sivil toplum tarafından belirtilen görüşlerle birlikte Türkiye’nin insan hakları sicili hakkında Birleşmiş Milletler üyesi diğer ülkelerin de tavsiye ve sorularını gündeme getirecek.

Türkiye’nin ikinci EPİ turuna katkıda bulunan yerel ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarının sayısında ümit verici bir artış görülmüştür. LGBTİ kuruluşları da bu harekete katkıda bulunarak “Türkiye’de LGBT Yurttaşlara Yönelik İnsan Hakları İhlalleri” başlıklı belgeyi İnsan Hakları Konseyi’ne sunmuştur.

Gazetecilere, gelecek EPİ incelemesi hakkında bilgi vermek amacıyla  IGLHRC, KAOS GL ve LGBTI NEWS TURKEY tarafından hazırlanan “Arka Plan: İnsan Hakları Konseyi Evrensel Periyodik İncelemesi’nin Türkiye Değerlendirmesi” kuruluşların internet sitelerinde bulunabilir. Uzmanlar süreçle ilgili medya tarafından sorulacak soruları cevaplamaya da hazırlar.

Türkiye’nin ikinci periyodik incelemesi Cenevre’de Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nde (Palais des Nations, Oda 20, 09.00) 27 Ocak’ta gerçekleştirilecek ve oturum http://www.upr-info.org/en/webcast adresinde canlı olarak yayınlanacak. Oturumun video arşivi, ilk oturumun arşiviyle beraber http://www.upr-info.org/en/webcast/Turkey adresinde bulunabilir.

Arka Plan: İnsan Hakları Konseyi Evrensel Periyodik İncelemesi’nin Türkiye Değerlendirmesi

Ortak Basın Açıklaması
KAOS GL, LGBTI NEWS TURKEY, International Gay and Lesbian Human Rights Commission (IGLHRC) and ILGA-World

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin 27 Ocak 2015 tarihinde yapacağı değerlendirme Türkiye’nin insan hakları sicilinin uluslarlarası boyutta incelenmesi için ikinci defa gönüllü olmasıyla gerçekleşiyor. Türkiye’nin ilk EPİ değerlendirmesi, İnsan Hakları Konseyi’nde Mayıs 2010’da gerçekleşmişti. Evrensel Periyodik İnceleme, devletlere insan hakları performanslarını tartışma ve kendilerini nasıl geliştirebilecekleri üzerine geri bildirim alma imkanı veren devletler tarafından yürütülen bir süreçtir.

Birinci Tur

2010’da devletler Türkiye’nin sicilindeki cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılıklar konusundaki endişeleri dile getirmişti. Türkiye bu oturumda Norveç, Kanada ve Hollanda’nın tavsiyelerini kabul etti ve bu tür ayrımcılıkları azaltmak için girişimlerde bulunacağına dair söz verdi. Çelişkili bir biçimde, Çek Cumhuriyeti ve İrlanda tarafından verilen benzer tavsiyeler hükümet tarafından reddedildi fakat Çek Cumhuriyeti’nin kadına karşı ayrımcılıkla mücadele etmek için verdiği tavsiyede cinsel yönelim teriminin ve İrlanda’nın tavsiyesinde cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği terimlerinin kaldırılması ile önerileri kabul edilmişti. Hükümet ayrıca Çek Cumhuriyeti’nin devlet personeline verilecek cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği odaklı bir insan hakları eğitimi üzerine tavsiyesini de not aldı.

Birinci Turun ve Yeni Gelişmelerin Takibi

Türkiye ilk değerlendirmesinden bu yana, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılıklar konusunda kabul etmiş olduğu tavsiyeleri uygulamaya koymada başarısız oldu. “Cinsel yönelim” ve “cinsiyet kimliği” terimleri, içinde ayrımcılık ve nefret suçları üzerine düzenlemeleri de bulunduran Mart 2014 tarihli Yeni Demokrasi Paketi’nde yer almadı. Buna ek olarak, cinsel yönelim ve cinsel kimlik terimlerine dair herhangi bir referansa yeni anayasa taslağının eşitlik üzerine olan maddesinde de yer verilmedi.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 90. maddesi, usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası antlaşmaların kanun hükmünde olduğunu ve üstünlüğünü belirtir. Türkiye’nin Kasım 2011’de onayladığı Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişjkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nin ayrımcılık karşıtı hükmü, “cinsel yönelim” ve “cinsiyet kimliği” terimlerini içeriyor. Bu hükümetin bu zamana kadar sorumluluğunu üzerine almayı reddettiği LGBTİ bireylerin güvenliğinin sağlama alınması için iç hukukunu bu anlaşmanın eksenine getirerek uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiği anlamına geliyor.

İkinci Tur: LGBTİ Grubu Gönderisi

2014 yazında, yerel ve uluslararası LGBTİ kuruluşları koalisyonu BM İnsan Hakları Konseyi’ne 2010-2014 yılları arasında LGBTİ bireylerin yaşadığı insan hakları ihlallerini belgeledikleri ortak bir EPİ raporu sundu. Rapor, gerçek veya varsayılan cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği sebebiyle gerçekleşen en az 41 ölümün altını çizdi. Bu sayı LGBTİ dernekleri ve basına yansıyan vakalarla sınırlıdır.

Türkiye’nin EPİ’nin ilk turunda cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği terimlerinin de bulunacağı kapsayıcı bir ayrımcılıkla mücadele yasasını yürürlüğe koyma sözüne karşın hükümet bu kesimi tanımak ve korumak adına hiçbir girişimde bulunmadı. Devlet tanıması ve korumasının yokluğu sebebiyle Türkiye’de cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli suçların verileri toplanmıyor, hatta bazı hakimler LGBTİ bireylere karşı işlenen nefret suçlarının faillerinin hapis cezalarına indirim uyguluyor. Eşcinsellik bir suç olarak görülmese bile çoğunlukla “müstehcen” veya “hukuka ve ahlaka aykırı” olarak adlandırılıyor. Cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin bu şekilde yorumlanması LGBTİ topluluğunun ifade ve dernek kurma özgürlüğünü kısıtlıyor. Buna ek olarak, LGBTİ bireylerin yasal korumasının olmaması, bireylere yönelik cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli sistematik bir ayrımcılıkla sonuçlanıyor. Cinsel yönelimleri utanç verici ve “memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derece yüz kızartıcı” bulunduğu için kamu personelleri işlerinden çıkarıldı. Trans bireylerin ayrımcılık sebebiyle çalışma hayatına erişimleri yok ve seks işçiliğine başvurduklarındaysa polis tarafından keyfi olarak cezalandırılıyorlar.

AKP hükümetinin temsilcilerinin LGBTİ bireyler hakkında yaptıkları aşağılayıcı açıklamalar, homofobik ve transfobik bir ortama katkıda bulunuyorlar. 2010’da Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Aliye Kavaf, “Ben eşcinselliğin biyolojik bir bozukluk, bir hastalık olduğuna inanıyorum. Tedavi edilmesi gereken bir şey bence” açıklamasında bulundu. 2013’te, İstanbul Milletvekili ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Türkan Dağoğlu “LGBT dediğimiz durum normal dışı bir davranıştır” açıklamasını yaptı. Hükümet yanlısı gazetelerin yinelemesiyle, bu söylemler ayrımcılık ve nefret suçlarının devam edebilmesini sağlıyor.

Son olarak, Türkiye’nin EPİ’nin ikinci turu için sunduğu Ulusal Rapor da cinsel yönelim, cinsiyet kimliği veya LGBTİ sorunlarıyla ilgili herhangi bir referans içermiyor.